Småland: ‘klein’ land met rijke natuur en cultuur

Zuidoost Zweden beschikt over grote variatie in natuur en landschap. Door de schrale en steenachtige ondergrond is de land- en bosbouw hier nooit goed van de grond gekomen. Het gevolg is dat er nu gevarieerd landschap ligt dat zich er uitstekend voor leent om te voet ontdekt te worden. Op pad in Småland.

…

…

Nog niet zo heel lang geleden behoorde de regio Småland in het zuidoosten van Zweden tot de armste van Europa. De regio dankt zijn naam aan de arme grond. ‘Små’ betekent letterlijk ‘klein’; de grond is hier steenachtig en schraal en leverde qua landbouw op de kleien stukjes grond nauwelijks iets op. Gedreven door armoede en honger vertrokken tussen 1850 en 1930 zo’n 1,1 miljoen Zweden, waaronder ruim 200.000 Smålanders, richting Amerika om daar een nieuw bestaan op te bouwen.

…

…

Kleinschalig

Dat de regio niet beschikt over rijke landbouwgronden is ook in de 21^e eeuw nog zichtbaar. Hier vind je geen uitgestrekte landerijen met wuivende graanvelden. Kleinschalige landbouw is hier nog steeds de norm, net als in vroeger tijd. Een flink aantal oude boerenbedrijven is nog steeds te bezoeken, als een soort openluchtmuseumpje. In het noordelijk gelegen Krokshult is het terrein van zo’n boerderij bestempeld tot natuurreservaat. We starten er een 18 km lange wandeling die ons langs vijf van die kleinschalige bedrijfjes zal brengen. Vaak zijn ze nog steeds omheind met de traditionele hekken met hoge staken, bedoeld om elanden buiten te houden. In Krokshult natuurreservaat graast een groepje koeien, die nieuwsgierig komen kijken wat die langbenige types moeten.

…

…

Welvaart

Anno 2018 is Zweden een van de meest welvarende landen ter wereld. De zuidelijke helft van het land is het dichtst bevolkt, en Småland is evenzeer in trek als de andere zuidelijke provincies. Nog steeds is het geen landbouwgebied, maar de moderne diensteneconomie – en in mindere mate bosbouw – hebben welvaart gebracht. Bovendien bleek het arme, kleine land de bakermat van een aantal grote geesten, die Zweden op de wereldkaart hebben gezet. Plantkundige Carl Linnaeus, verantwoordelijk voor de taxonomie in de plantkunde komt hier vandaan. Ingvar Kamprad begon in zijn geboorteplaats Älmhult zijn allereerste meubelzaak die zou uitgroeien tot het wereldwijde concern IKEA. En schrijfster Astrid Lindgren veranderde de jeugdliteratuur wereldwijd definitief door als eerste te schrijven over de avonturen van de rebelse Pippi.

…

…

Door bos en platteland

Over een wandeling van 18 km doe je in Zweden als snel zo’n zes uur. De ondergrond, die grotendeel bestaat uit bospaden die zijn bezaaid met boomwortels en keien, maken dat je niet zo hard opschiet. Dat is niet erg, het is een genoegen om hier rond te stappen. De voorzomer is ook hier warm en droog geweest en de natuur heeft het zwaar. Grassen kleuren al geel en sommige berken zien er uit alsof de herfst al is begonnen. Gelukkig zijn er op schaduwrijke plekken genoeg bloemen te vinden die een keur aan vlinders en bijen trekken. Het gonst en zoemt in de bosrand, vrijwel het enige geluid dat we horen tijdens de wandeling. Want ook het gehuchtje Krokshult waar we doorheen wandelen is bepaald geen bruisend dorp. Het bestaat uit overwegend grote, traditionele huizen, allemaal van hout, allemaal uitstekend onderhouden en opgefleurd met grote bloembakken. Even waan je je verdwaald in Bolderburen, een van de boeken van Astrid Lindgren, waarin het Zweedse plattelandsleven zo beeldend wordt beschreven.

…

…

Norra Kvill

Sommige stukken grond in