Een wetenschapper en natuurbeschermer in hart en nieren, dat was Ludwig Salvator van Oostenrijk (1847-1915). Als lid van de Oostenrijkse keizerlijke familie liet hij zich maar weinig gelegen liggen aan de mores van het hof. Hij verloor zijn hart aan het Middellandse Zeegebied, en speciaal aan Mallorca. Wandelen in het beschermde land van Ludwig Salvator.

…

Valldemossa

…

De aartshertog

Wat is er anno 2019 nog te zien en ervaren van de erfenis van Ludwig Salvator, de Oostenrijkse aartshertog die zijn leven wijdde aan de wetenschap van planten, dieren en geologie? Zijn omzwervingen brachten hem naar Mallorca, waar hij zijn uitvalsbasis koos. Hij was een groot natuurliefhebber van de inheemse natuur en kocht enorme ongebruikte stukken bergland op ter bescherming. Daar liet hij voetpaden en rijpaden aanleggen, zodat hij zich gemakkelijk kon bewegen over zijn terrein. Zijn natuurobservaties legde hij vast in het maar liefst negen banden tellende boekwerk Die Balearen, het eerste werk waarin de kenmerken van het eiland uitgebreid zijn vastgelegd.

…

Op weg omhoog

…

Op pad

Zijn missie om de natuur te beschermen is in ieder geval geslaagd, want ook nu betreden we een beschermd natuurgebied voor onze zes uur durende wandeling van 14 km vanuit Valldemossa. Daar draaien de terrassen op volle toeren want de touringcars doen allemaal dit historische stadje aan tijdens hun eilandtour. We maken dat we weg komen en lopen het bos in. Al snel stuiten we op een houten kioskje waar we een folder met do’s en don’ts in onze handen gedrukt krijgen, plus een schetsmatig kaartje. Er mag maar een beperkt aantal mensen dit gebied in, vanwege de kwetsbare natuur. De Cami Vell d’Archidux (vrij vertaald: oude weg van de aartshertog) ligt boven op de bergrug en daar moeten we eerst naartoe; een flinke klim waarin we zo’n 500 hoogtemeters overbruggen. Aanvankelijk zijn de hellingen nog bezaaid met dennenbossen en struikgewas, maar naarmate we hoger komen, wordt het terrein steeds rotsachtiger en bomen spaarzamer. Na ruim twee uur lopen bereiken we het eerste uitzichtpunt, net onder de top van de berg Pouzet. Een fragiel ogend muurtje scheidt ons van de afgrond, maar daarvandaan hebben we dan wel fantastisch uitzicht over de Serra de Trammuntana, het gebergte aan de noordwestkant van het eiland. Het is niet verwonderlijk dat Ludwig zich juist hier vestigde, nabij de plaats Deia. Zonder twijfel is dit het mooiste deel van het eiland. Althans, voor wie niet alleen voor de stranden komt.

….

Verborgen in de rotsen

…

Kluizenaar

De grootste klim hebben we gehad en eenmaal op adem gekomen wandelen we verder richting het pad dat Ludwig hier heeft laten aanleggen, of wat er nog van over is. Onderweg passeren we de Ermita de la Hesychia, een kapel in de rotsen die het domein van een kluizenaar is geweest. Het is niet moeilijk voor te stellen dat het hier hoog in de bergen een perfecte plaats was voor bezinning en gebed. Het overweldigende uitzicht, de rust en de indrukwekkende rotsformaties dwingen ontzag af.

…

Op het pad van de aartshertog

…

Rijpad

Dan ontvouwt zich voor ons een al even indrukwekkend panorama. Als een miniversie van de Chinese muur slingert het in opdracht van Ludwig aangelegde rijpad zich over de bergrug en verbindt zo een aantal toppen met elkaar. Een deel gaat pal langs een steile afgrond, maar daar lijken de wandelaars die onze kant op komen geen last van te hebben. Het pad zelf bestaat uit een verzameling van losse steen die als het ware gestort is om zo de grootste oneffenheden weg te nemen. Uitgesleten door inmiddels duizenden voeten vormt het een duidelijk zichtbaar en goed begaanbaar pad. Stel je er Ludwig bij voor op een zwart, briesend paard met wapperende manen en het plaatje is compleet. Veel mooier dan dit ga je het niet vinden op Mallorca!

…

Wat een uitzicht!

…

Magisch

Veiligheidshalve wachten we maar even tot de ‘tegenliggers’ van het pad voorbij zijn voordat wij ons erop wagen. Het voelt bijna alsof je een magisch pad betreedt, maar toch gebeurt er weinig als we er eenmaal overheen lopen. Door de iets verzonken ligging heb je niet noemenswaardig erg in de gapende afgrond aan je linkerhand. Het zonnetje schijnt en de zacht blazende wind is verfrissend. Ongetwijfeld is het een andere ervaring als je hier met stormwind loopt. We volgen het pad zo ruim een kilometer, dat verderop naadloos overvloeit in een ‘normaal’ pad en niet meer herkenbaar is als het resultaat van noeste arbeid. Wat een werk moet het geweest zijn om dit aan te leggen!

…

Er zijn meer mensen op pad

…

Terugweg

Na een laatste bergtop, de Puig Gros, ‘bedwongen’ te hebben beginnen we aan de lange afdaling naar ons startpunt. We passeren een refugi, rustplaats voor wandelaars, en maken dankbaar gebruik van de houten banken die daar staan. Nog ruim een uur doorstappen en we zijn terug in het schilderachtige Valldemossa. De toeristenbussen zijn weg, een lome stilte heeft zich meester gemaakt van het kleine stadje. We lopen door de smalle straten waar bijna alle huizen een tegeltje met een beschermheilige op de gevel hebben. Santa Catalina Thomas, de in Valldemossa geboren en de enige officieel erkende heilige van Mallorca, is favoriet. Pregau per nosaltres staat er in het Mallorcaans. ‘ Bid voor ons’ , en ook een beetje voor Ludwig die zoveel goeds heeft gedaan voor dit eiland!

…

Ludwig Salvator © Wikicommons

Wie was Ludwig? 

Ludwig werd geboren in 1847 in het hertogdom Toscane, dat deel uitmaakte van het Oostenrijkse keizerrijk. De familie moest vluchten naar Oostenrijk en Ludwig groeide op in de beschermde entourage van de keizer en zijn familie. Daar ontwikkelde hij een voorliefde voor natuur. In plaats van de voor jongens gebruikelijke militaire loopbaan werd hij opgeleid in de wetenschappen en filosofie.

Zijn interesse in de natuur bracht hem o.a. naar het Middellandse Zeegebied, waaraan hij zijn hart verloor. Met een schip doorkruiste hij de hele regio, van het Midden-Oosten tot aan de Afrikaanse kust en Gibraltar. Uiteindelijk koos hij Mallorca als uitvalsbasis, maar bleef verre reizen ondernemen, zelfs naar Amerika en Azië. Van al zijn observaties maakte hij uitgebreide notities en tekeningen. In totaal produceerde hij tijdens zijn leven een stapel boeken die zo’n 2,5 meter hoog is.

 

 

… 7 uit 

Praktisch

Dit is wandeling 7 uit Wandelen op Mallorca, een gids met 21 rondwandelingen op dit Spaanse eiland. kijk op www.wandelenopmallorca.nl voor meer informatie. Daar vind je ook de routebeschrijving van een andere wandeling uit de gids. Direct bestellen kan natuurlijk ook. Ga daarvoor naar onze bestelpagina.

…

Meer lezen over wandelen op Mallorca? Lees dan deze blogs:

Esporles: Voorjaar op Mallorca

Uitzicht over het Tramuntana gebergte op Mallorca

De (bijna) onneembare burcht van Alaró, Mallorca

Soller: olijfbomen, sinaasappels en folklore op Mallorca

Formentor: noordoost Mallorca op z’n best

Klimmen rondom de Tossals Verds op Mallorca

…

Dit artikel is eerder door ons gemaakt voor de digitale uitgave van Hike & Trekking 3 – juni 2019.

© One Day Walks: tekst: Paul van Bodengraven, foto’s: Marco Barten.