Een bezoek aan de regio Västmanland is niet compleet zonder een kijkje bij de zilvermijn in Sala. Al vanaf de 15de eeuw werd hier zilver gedolven. In de 16de eeuw was dit Europa’s grootste zilvermijn. Rond de mijn is een hele infrastructuur van dammen aangelegd om de waterstromen te beheren, o.a. voor het wassen van de erts, als aandrijfkracht voor de pompen en later ook voor transport. Tegelijk moest voorkomen worden dat de mijnschachten vol zouden lopen. De mijn is nu niet meer in bedrijf, maar kan wel bezocht worden. En in de omgeving is het fantastisch wandelen!

sala mijn bezoek

Safety first!

Ondergronds Sala

Op 155 met diepte is het koud, zo weten we nu. Was het bovengronds nog ruim boven de 20 , hier staat de teller net op 3 graden. Gelukkig hebben we onze jas meegenomen voor de afdaling in de schacht die we mogen bezoeken. De Sala-mijn, ooit het domein van zilverzoekers, heeft nu meerdere functies: een toeristische attractie, een plek om te duiken, een conferentie- annex feestzaal in een (verwarmde!) grot en je kunt er zelfs slapen in de enige hotelkamer te wereld die op 155 meter diepte ligt. Je moet ervan houden, maar een bijzondere ervaring is het ongetwijfeld. De gids leidt ons langs de mooiste plekjes in de mijn en laat de akoestiek horen met een Zweedse meezinger (mits je de tekst kent).

salamijn ondergronds

Diep onder de grond

Naar buiten

Hoe bijzonder het ook mag zijn in de ondergrondse wereld, ik ben blij als we weer boven de grond zijn en de warmte van de zomerdag voelen. Inleveren die jas en helm en na een bezoekje aan het nabijgelegen museum van de mijn, trekken we eropuit voor een flinke wandeling rond de spaarbekkens die hier zijn aangelegd. Om te voorkomen dat de mijn volliep met water zijn er in de directe omgeving diverse dammen aangelegd om zo het water ‘weg’ te houden. Inmiddels zijn die dammen grotendeels begroeid geraakt en volledig geïntegreerd in het landschap. De spaarbekkens ogen nu als meren en alleen de kaarsrechte vorm van dammen verraad hun oorsprong.

Gruvdammsrundan Sala

Die kant op!

Rand van de stad

Vanaf de rand van het stadje lopen we het Folketspark in. Dit is de plek waar de inwoners van Sala komen sporten, luieren en picknicken. Omringd door joggers, kinderwagens en een paar rondstruinende honden lopen we het bos in. In eerste instantie nog langs een smalle asfaltweg, maar al snel gaat die over in een onverhard voetpad. We zien wat huizen is het bos en door de bomen schemert in de verte het water van het Långforsen. Dat meer ligt het dichtst bij Sala en is het meest ‘toeristisch’ ontwikkeld. Dat betekent niet veel meer dan dat je hier een kano of roeiboot kunt huren, er een paar plekken vindt om te zwemmen en dat aan de overkant een restaurant (met terras!) aan het water lijkt te liggen. Als alles volgens plan verloopt komen we daar aan het eind van onze wandeldag langs.

Maar eerst moet er nog van alles ontdekt worden en moet nog maar blijken dat de door ons beoogde route ook echt te maken is. Aan markering geen gebrek, de oranje verf op de boom wekt vertrouwen. Maar in Zweden is het altijd maar de vraag of het pad ook onderhouden wordt….

Silvköparen

Aan de over van het Silvköparen

Aan de waterkant

Voorlopig gaat het voorspoedig. We genieten van de rust en de rijke Zweedse natuur. In het bos geven de bosbessen kleur aan het groene tapijt onder de dennenbomen. Als we na een kilometer of zes de oever van het Silvköparen bereiken, lopen we vrijwel direct het terrein van de daar gelegen camping op. Met spelende kinderen in het water en een ijskiosk bij het strandje is dit de ideale plek voor kamperende gezinnen. En als wandelaar kun je hier even een verfrissende duik nemen, om afgekoeld aan de resterende 13 km te beginnen. Via het gehuchtje Sommarhagen lopen we naar de dam die het volgende meer begrenst. Dat draagt de toepasselijke naam Olof-Johns Damm en hier herken je goed de kaarsrechte vorm van de aangelegde waterscheiding. Groen begroeid, met hoge bomen, maar duidelijk toch een ‘dijk’.

….
Olof Jons Damm Sala

Olof-Jons damm

De wildernis

Een stukje verder buigt een smal pad naar de meer natuurlijke oever van het meer. De ondergrond is wat drassiger en via plankieren komen we aan de rand van het water. Wat een prachtige plek is dit! Niet voor niks is nu precies hier een schuilhut neergezet, met een vuurplaats om een fikkie te stoken en je zelf meegebrachte worstje te grillen. Die zitten niet in onze rugzak vandaag en bovendien hebben we nog een aardig eindje te gaan, dus dat slaan we voor nu maar even over.

We volgen de door ons uitgestippelde route vrijwel zonder problemen. Een enkele keer ontbreekt de markering en eenmaal stuurt die ons zelfs twee kanten op, zonder uitleg te geven over waar je dan uitkomt. Lang leven de GPS, de kaart en Google Maps!

Långforsen Sala

Ons terras met meerzicht aan het Långforsen

Eind in zicht

We zijn ruim vijf uur onderweg als in de verte het Långforsen weer in zicht komt. Nu maar hopen dat het door ons eerder gesignaleerde terras nog in bedrijf is. Veel Zweden eten ’s middags warm en het zou zo maar kunnen dat ze aan het eind van de middag  de keuken al sluiten. Na nog wat omtrekkende bewegingen, komen we uiteindelijk uit bij een kleine stuw aan de waterkant. Het pad langs de oever loopt zo ongeveer over het terras van café-restaurant Måns-Ols en het bier klotst daar nog in de glazen op de terrastafel. Dat maakt het wel heel lastig om de verleiding te weerstaan en snel zoeken we een plek op het terras. Voor een eenvoudige hamburger kunnen we nog wel een beroep doen op de keukenbrigade. Met zicht over het water en de zon op het gezicht, daalt de moeheid van inmiddels 19,5 km in de benen. Na het eten nog 1 km om terug te komen bij de auto. Moe en rozig gaan we op weg naar ons logeeradres. Hier komen we graag en gauw nog een keertje terug. Ofwel: Vi ses snart Sala!

Praktisch

Dit is wandeling 22 uit Wandelen in Midden-Zweden. Gästrikland, Hälsingland & Västmanland, een gids met 22 wandelingen. Kijk op www.wandeleninmiddenzweden.nl voor meer informatie. Daar vind je ook de route beschrijving van een andere route uit de gids. De gids direct bestellen kan natuurlijk ook. Ga daarvoor naar onze webshop.

Meer lezen over Wandelen in Midden-Zweden?

Lees dan deze blogs:

Arboga: Naar de sluizen van het Hjälmare kanaal

Sörfjärden: kustpad langs de Botnische golf

Hälsingland: diep in het grote bos……

Hälsingland: werelderfgoed boerderijen en een vogelreservaat

Wandelen in Västmanland: Bergen, meren en een oude ijzerfabriek

Verantwoording

Dit blog is een bewerking van ons artikel dat verscheen in het voorjaarsnummer 2020 van Nordic Magazine.