De Bourian, ook wel de groene juweel van de Lot genoemd, is een streek tussen de valleien van de rivier de Dordogne in het noorden en rivier de Lot in het zuiden. Dit mozaïek aan landschappen is een overgangsgebied tussen de waterdoorlatende kalkbodem van het plateau en de ijzerhoudende zandgronden van de Perigord Noir ten oosten van de streek. Je kunt hier eindeloos wandelen door de bossen op de flanken van de glooiende heuvels en over oude paden door drooggevallen valleitjes. Maar ook verscholen, pittoreske dorpjes ontdekken met hun schitterende Romaanse kerken en cisterciënzer abdijen die getuigen van een rijke en bewogen geschiedenis. Een korte maar duidelijke mail van een wandelaar van onze gids Wandelen in de Lot bracht ons weer naar de Bourian: “Bij wandeling 23 in de Lot zijn de houten vlonders weg”. Reden om eens polshoogte te nemen. 

 

Plek zat

Het voorjaar is nog ver te zoeken

Het dorpje Les Argues is het beginpunt van de route. We parkeren we onze auto op de grote parking aan de rand van het dorp. Plek zat; we zijn de enige bezoeker. Het is nog winter. Er is niet veel leven te bespeuren en de meeste luiken van de huizen zijn gesloten. Alleen aan de rook uit de schoorstenen kunnen we zien dat er mensen wonen.

De tocht begint met een korte wandeling door het dorp Les Argues. Elke keer weer als ik hier loop wordt ik geraakt door de serene rust die hier heerst en de haast mystieke uitstraling van het dorp. De traditionele huizen zijn hier gebouwd van het okergele steen van de streek en vaak verfraaid met sierlijke ornamenten. We lopen door de smalle straatjes van dit prachtige dorp als ik voetstappen hoor naderen. Een man met een brief in zijn hand is op weg naar de brievenbus die aan de rand van het fraaie pleintje staat. Hij kijkt niet op of om. Ik voel me haast beschaamd dat ik hier de rust verstoor.

 

Zadkine

Het dorp is klein. We lopen al snel langs het huis en atelier van de beeldhouwer Ossip Zadkine. De kunstenaar is bij ons vooral bekend van de Verwoeste Stad, het bekende beeld in Rotterdam. Ik kan me voorstellen dat hij en zijn vrouw, de schilderes Valentine Prax, als een blok vielen voor deze streek en dit dorp. Zij vestigden zich hier in 1934 in zo’n typisch Quercy landhuis dat is voorzien van een toren.

Zadkine was gefascineerd door de streek en vond er in de bossen rond het dorp onuitputtelijke inspiratie die bepalend is geweest voor de creatie van zijn meest belangrijke werk. Dagenlang zwierf hij door de bossen op zoek naar het mooiste hout voor zijn beeldhouwwerken. In zijn voormalig atelier is nu een interessant museum gevestigd en kun je zijn beelden, litho’s en sculpturen in hun oorspronkelijke omgeving bewonderen. We hoeven slechts één doorgaande weg over te steken om ons onder te kunnen dompelen in de natuur. We wachten tot de gele auto van de postbode is gepasseerd. ‘Gelukkig’, denk ik, ‘Hij komt niet voor niets, er ligt minstens één brief in de brievenbus’.

 

Verborgen schoonheid

Nog nooit eerder gezien….

Ik wandel graag en veel in deze streek en ook nu ik realiseer me weer waarom ik hier zo graag kom. Het is ongetwijfeld de schoonheid van de natuur die zijn uitwerking niet mist. Zelfs in de winter, of moet ik zeggen: júist in de winter word ik getroffen door de haast mystieke sfeer die in deze regio. De Bourian is dun bevolkt. Af en toe passeren we een boerderij die vaak verscholen ligt tussen de bomen. De natuur herneemt hier zijn rechten. We wandelen verder door een ononderbroken aaneensluiting van prachtige landschappen. Via smalle valleitjes over stenige paden langs stroompjes bereiken we uitgestrekte naaldboombossen op de toppen van de heuvels. Daarna dalen we door fraaie kastanjebossen weer geleidelijk af.

We vervelen ons niet onderweg. Hoewel de paddenstoelen al maanden geleden zijn geplukt en de vrolijke roze en gele kleuren van de voorjaarsbloemen nog op zich laten wachten, is de winter voor de wandelaar hier geen dood seizoen. Als de bladeren zijn gevallen, laat de bodem zijn schatten zien. Het reliëf wordt zichtbaar en de stenen muurtjes langs de wandelpaden vallen nu nog meer op. Tussen de kale takken van de bomen ontwaren we een kasteel die we nog nooit eerder hadden gezien. Ook het uitzicht op Les Argues is eigenlijk nog mooier dan in de zomer!

 

Werk in het bos

Gevaarlijke vlonders worden weg gehaald

Bijna aan het einde van de tocht bereiken we het doel van onze wandeling: Le marais de Lapoumignague, een uniek stukje natuur met een zeldzame flora en fauna. Door de aanwezigheid van een aantal bronnen en een bodem van ondoorlaatbare kleigrond heeft zich hier in de vallei van het riviertje La Masse een moeras kunnen vormen.

Je krijgt geen natte voeten want je wandelt over een houten vlonder door dit met water doordrenkt ecosysteem dat rijk is aan schitterende waterplanten. Althans dat was zo tot voor kort. Want voilà, het doel van onze onderneming van vandaag: de mail die wij ontvingen van één van onze wandelaars. Het is me duidelijk; het gebied is afgesloten. De rood-witte waarschuwingslinten en de geplastificeerde A4-tjes op de bomen informeren de wandelaar vooral niet het gebied te betreden.

In de verte hoor ik het geronk van een cirkelzaag. Ik verzamel moed, trotseer alle waarschuwingen en kruip onder de linten door. Ver hoef ik niet te lopen. Een medewerker van de Lot Departementale is druk met het verwijderen van de laatste verrotte vlonders. Hij onderbreekt graag zijn werk om mij enthousiast te woord te staan. “Ja” de vlonders zijn aan vervanging toe en “Nee” hij kan niet zeggen hoelang dat gaat duren. Nog minimaal een halfjaar schat hij zo. Voeg daar gerust nog eens zes maanden aan toe; ik woon nu lang genoeg in Frankrijk om te begrijpen hoe dat werkt. Het zij zo. Aan de motivatie van deze toegewijde meneer zal het niet liggen. Wellicht aan het gebrek aan stuivers…

We lopen verder; nu niet door het moerasgebied maar er langs. Over de weg pakken we de beschrijving weer op halverwege GPS 5. Door bossen en langs glooiende weilanden klimmen we gestaag omhoog terug naar Les Argues.

Museumbezoek

Vanaf 2 mei weer open…

Vlak voor dat we terugkeren naar de auto wil ik nog even naar het pleintje in het dorp. In het schitterend gerestaureerde Romaanse kerkje Saint Laurent kun je het beroemde religieuze beeldhouwwerk “De Piëta” van Zadkine bewonderen. Het beeld fascineert me enorm. Ik kan niet zeggen dat ik het mooi vind. Maar de intens trieste blik in de ogen van Maria met de dode Jezus in haar armen raken me diep.

Het is nog geen vijf uur. Ik heb nog even tijd voor een kort bezoek aan het museum dat zich tegenover de kerk bevindt. Ik had het kunnen weten: ook hier onderhoudswerkzaamheden. Vanaf 2 mei is de bezoeker weer van harte welkom.

Het is duidelijk, ik moet nog even geduld hebben. Niet alleen de lente laat op zich wachten maar ook het (toeristen)seizoen in de Bourian is nog in zijn winterslaap.

 

Karin Out

Praktisch

Dit is wandeling 23 uit Wandelen in de Lot, een gids met 23 wandelingen in dit Zuid-Franse departement. Kijk op www.wandelendelot.nl voor meer informatie. Daar vind je ook de routebeschrijving van een andere tocht uit deze gids.